Trong list các cụm từ 7x-8x ở trên sao mình thấy từ "bởi chăng" chẳng lạ gì cả nhỉ? Hay tại mình đã già rồi mà không biết xD
Việc một số người thế hệ trước hay chỉ trích từ ngữ các bạn trẻ, mình nghĩ một phần có thể còn do họ cảm giác bản thân đã "hết thời" và bị "cho ra rìa" (out of the loop) chăng? VD với mình là cái từ "cẩu lương/cơm chó". Có một giai đoạn mình không follow mạng xã hội ở VN gì cả, thế là bị lỡ lúc cụm từ này đang trending. Đến lúc về sau thấy mọi người dùng thì mới đi Google lại xem từ này là gì và ở đâu ra. Nhưng đến bây giờ mỗi lần nghe thấy ai nói từ này ngoài đời thì mình vẫn mất mấy giây để phản xạ được là đang nói về chủ đề gì - hơi khó chịu một chút nhưng cũng đành chấp nhận vì mình nghĩ đã qua mất thời điểm mình có thể "cảm" được từ này rồi :)
-----
Chuyện phát âm tiếng Anh "chuẩn" thì mình cũng đồng ý là khá khó. Mà cũng gần gần đây mình mới được biết là những lý thuyết về phát âm tiếng Anh "chuẩn" mình được học trong trường hồi xưa, đến thời điểm này cũng không còn đúng nữa do kết quả nghiên cứu bằng công nghệ hiện đại hơn (https://www.youtube.com/watch?v=gtnlGH055TA&ab_channel=DrGeoffLindsey)
Về việc học phát âm thì có giáo viên có giọng "chuẩn" cũng tốt, nhưng theo kinh nghiệm bản thân thì mình thấy đây cũng không phải yếu tố quyết định. VD có con bạn người Mỹ bảo là phát âm TA của mình sau 2 năm Covid ngồi ở nhà ở HN bớt dính "accent" hơn là cái hồi mình đi học ở UK. Chắc do đợt dịch thì mình có luyện Speaking hàng tuần online với một bạn người Iran (bạn này cũng không thể gọi là phát âm "chuẩn") và rất tập trung để ý vào từng từ mình nói ra?
-----
Còn về việc nói ngọng thì mình không có nhiều trải nghiệm với nó lắm, nhưng tự nhiên mình lại nhớ tới cái bài viết này (https://austinkleon.com/2021/01/25/our-stutter/). Bài này thì về nói lắp (stutter), tuy nhiên có ví dụ thú vị đó là ông Joe Bien có tật nói lắp :) Đến tổng thống Mỹ còn nói lắp thì bộ trưởng ở VN nói ngọng cũng là chuyện...quá bình thường xD
Với mình những cái như phát âm, nói ngọng, nói lắp, v.v.... tất cả cũng chỉ là cái vỏ ngôn ngữ. Nếu đang cần chú ý tới nội dung thực sự ở bên trong thì mấy yếu tố này không nên đề cao quá làm gì.
Trong bài về nói lắp ở trên thì ông tác giả Austin có nói sẽ luôn yêu thương cậu con trai có tật nói lắp của mình và để cậu bé phát triển tự nhiên, và mình nghĩ có lẽ đây cũng sẽ là lời giải cuối cùng cho vấn đề nói ngọng :)
Tiếng lóng 9x, 10x cũng có những quy tắc riêng của nó, mà một trong những quy tắc là phải trend Tiktok, Instagram hoặc các nền tảng tương tự. Khi chúng là trend rồi thì hầu như ai cũng biết mà chỉ có ta là không biết, mà đã không biết thì rất khó luận được ra :) chẳng hạn từ "cẩu lương" mình cũng cần người giải thích mới hiểu. Đối với tiếng dân dã 8x, 9x thì chỉ có một số từ thuộc vào niche mới có độ lắt léo như vậy, chẳng hạn xuất xứ từ diễn đàn tathy, hay voz; nhưng vì hồi ấy chưa mạnh mạng xã hội nên không lan tỏa cho nhiều người biết và không trở thành những từ thông thuộc của cả một giới, như từ "cẩu lương". Hoặc Tuesday hay "tiểu tam" là chỉ người thứ ba, bồ nhí - cái này có thể luận được. Nhưng những từ sau này dùng reference đến chữ Tuesday thì mình chịu, phải có ai hint mới luận được ra.
---
accent, nếu tiếp tục ý của mình trong bài này, thì tuy là thứ vô chừng và vô hình, nhưng nói theo tâm phân học Lacan thì giống như "tấm gương" của tuổi mới lớn.
Một là nó vô chừng, nó không có mức độ nào cả. Bạn nói "thạo" tiếng Anh, ngồi trong một nhóm có trình độ ngang ngang, bạn thấy accent mình không đến nỗi nào. Rồi bạn ngồi trong nhóm chỉ cần có vài người native, bạn tự nhiên thấy accent VN của mình khá rõ. Thêm nữa, nếu bạn dùng phần mềm để thử transcribe giọng mình (như Otter.ai), bạn sẽ thấy kể cả khi phần mềm detect đúng những gì bạn nói (tức là bạn phát âm "chuẩn") bạn vẫn còn lưu đâu đó accent châu Á.
Hai là nó giống như tấm gương, là thứ phản ảnh trở lại chính tâm thế của người nói, tức là ta. Thực ra tất cả người khác đều nhìn vào giọng chúng ta và đánh giá nó một cách mờ nhạt (họ cũng không care lắm đâu), chỉ có chính bản thân ta là đôi khi chú trọng nó quá mức - vì giọng của ta vọng lại tai ta và phản ánh cách nào đó cái "vị thế" của ta mà dường như ta đau đáu, mặc dù ta luôn tìm cách đẩy ý nghĩ đó đi.
Từ đó mình nghĩ, cái phong trào làm phim và làm kịch sử dụng nhiều hơn các diễn viên da màu, khá relevant ở chỗ, nó khiến ta nhìn vào sự khác biệt (màu da) và tự hiểu rằng, cái ta vẫn nghĩ là sự khác biệt, thật ra cũng vô chừng ấy mà, nó chẳng có mức độ nào cả, tự ta gán cho nó mức độ mà thôi.
Trong list các cụm từ 7x-8x ở trên sao mình thấy từ "bởi chăng" chẳng lạ gì cả nhỉ? Hay tại mình đã già rồi mà không biết xD
Việc một số người thế hệ trước hay chỉ trích từ ngữ các bạn trẻ, mình nghĩ một phần có thể còn do họ cảm giác bản thân đã "hết thời" và bị "cho ra rìa" (out of the loop) chăng? VD với mình là cái từ "cẩu lương/cơm chó". Có một giai đoạn mình không follow mạng xã hội ở VN gì cả, thế là bị lỡ lúc cụm từ này đang trending. Đến lúc về sau thấy mọi người dùng thì mới đi Google lại xem từ này là gì và ở đâu ra. Nhưng đến bây giờ mỗi lần nghe thấy ai nói từ này ngoài đời thì mình vẫn mất mấy giây để phản xạ được là đang nói về chủ đề gì - hơi khó chịu một chút nhưng cũng đành chấp nhận vì mình nghĩ đã qua mất thời điểm mình có thể "cảm" được từ này rồi :)
-----
Chuyện phát âm tiếng Anh "chuẩn" thì mình cũng đồng ý là khá khó. Mà cũng gần gần đây mình mới được biết là những lý thuyết về phát âm tiếng Anh "chuẩn" mình được học trong trường hồi xưa, đến thời điểm này cũng không còn đúng nữa do kết quả nghiên cứu bằng công nghệ hiện đại hơn (https://www.youtube.com/watch?v=gtnlGH055TA&ab_channel=DrGeoffLindsey)
Về việc học phát âm thì có giáo viên có giọng "chuẩn" cũng tốt, nhưng theo kinh nghiệm bản thân thì mình thấy đây cũng không phải yếu tố quyết định. VD có con bạn người Mỹ bảo là phát âm TA của mình sau 2 năm Covid ngồi ở nhà ở HN bớt dính "accent" hơn là cái hồi mình đi học ở UK. Chắc do đợt dịch thì mình có luyện Speaking hàng tuần online với một bạn người Iran (bạn này cũng không thể gọi là phát âm "chuẩn") và rất tập trung để ý vào từng từ mình nói ra?
-----
Còn về việc nói ngọng thì mình không có nhiều trải nghiệm với nó lắm, nhưng tự nhiên mình lại nhớ tới cái bài viết này (https://austinkleon.com/2021/01/25/our-stutter/). Bài này thì về nói lắp (stutter), tuy nhiên có ví dụ thú vị đó là ông Joe Bien có tật nói lắp :) Đến tổng thống Mỹ còn nói lắp thì bộ trưởng ở VN nói ngọng cũng là chuyện...quá bình thường xD
Với mình những cái như phát âm, nói ngọng, nói lắp, v.v.... tất cả cũng chỉ là cái vỏ ngôn ngữ. Nếu đang cần chú ý tới nội dung thực sự ở bên trong thì mấy yếu tố này không nên đề cao quá làm gì.
Trong bài về nói lắp ở trên thì ông tác giả Austin có nói sẽ luôn yêu thương cậu con trai có tật nói lắp của mình và để cậu bé phát triển tự nhiên, và mình nghĩ có lẽ đây cũng sẽ là lời giải cuối cùng cho vấn đề nói ngọng :)
Tiếng lóng 9x, 10x cũng có những quy tắc riêng của nó, mà một trong những quy tắc là phải trend Tiktok, Instagram hoặc các nền tảng tương tự. Khi chúng là trend rồi thì hầu như ai cũng biết mà chỉ có ta là không biết, mà đã không biết thì rất khó luận được ra :) chẳng hạn từ "cẩu lương" mình cũng cần người giải thích mới hiểu. Đối với tiếng dân dã 8x, 9x thì chỉ có một số từ thuộc vào niche mới có độ lắt léo như vậy, chẳng hạn xuất xứ từ diễn đàn tathy, hay voz; nhưng vì hồi ấy chưa mạnh mạng xã hội nên không lan tỏa cho nhiều người biết và không trở thành những từ thông thuộc của cả một giới, như từ "cẩu lương". Hoặc Tuesday hay "tiểu tam" là chỉ người thứ ba, bồ nhí - cái này có thể luận được. Nhưng những từ sau này dùng reference đến chữ Tuesday thì mình chịu, phải có ai hint mới luận được ra.
---
accent, nếu tiếp tục ý của mình trong bài này, thì tuy là thứ vô chừng và vô hình, nhưng nói theo tâm phân học Lacan thì giống như "tấm gương" của tuổi mới lớn.
Một là nó vô chừng, nó không có mức độ nào cả. Bạn nói "thạo" tiếng Anh, ngồi trong một nhóm có trình độ ngang ngang, bạn thấy accent mình không đến nỗi nào. Rồi bạn ngồi trong nhóm chỉ cần có vài người native, bạn tự nhiên thấy accent VN của mình khá rõ. Thêm nữa, nếu bạn dùng phần mềm để thử transcribe giọng mình (như Otter.ai), bạn sẽ thấy kể cả khi phần mềm detect đúng những gì bạn nói (tức là bạn phát âm "chuẩn") bạn vẫn còn lưu đâu đó accent châu Á.
Hai là nó giống như tấm gương, là thứ phản ảnh trở lại chính tâm thế của người nói, tức là ta. Thực ra tất cả người khác đều nhìn vào giọng chúng ta và đánh giá nó một cách mờ nhạt (họ cũng không care lắm đâu), chỉ có chính bản thân ta là đôi khi chú trọng nó quá mức - vì giọng của ta vọng lại tai ta và phản ánh cách nào đó cái "vị thế" của ta mà dường như ta đau đáu, mặc dù ta luôn tìm cách đẩy ý nghĩ đó đi.
Từ đó mình nghĩ, cái phong trào làm phim và làm kịch sử dụng nhiều hơn các diễn viên da màu, khá relevant ở chỗ, nó khiến ta nhìn vào sự khác biệt (màu da) và tự hiểu rằng, cái ta vẫn nghĩ là sự khác biệt, thật ra cũng vô chừng ấy mà, nó chẳng có mức độ nào cả, tự ta gán cho nó mức độ mà thôi.