2 Comments
User's avatar
Trang Nghiem's avatar

Thầy cúng/thầy phù thuỷ một số dân tộc miền núi Việt Nam lại buộc phải là thầy thì phải. Những người này lại được cộng đồng coi trọng và hầu như là chỉ có họ mới được truyền dạy chữ nghĩa, biết đọc biết viết. Hẳn có một sự phân biệt trong tiềm thức và ngôn ngữ khi “con phù thuỷ” thì bị mặc định là tà ma dị giáo còn phù thuỷ mà là nam thì được tôn lên làm “thầy”?

Expand full comment
Tân's avatar

Nhiều văn hóa ở Nam Á và Tây Á ít đặt phụ nữ vào những vai trò hệ trọng, giao thông với Đấng. Shaman là nữ thực ra có, nhưng ít, và bản thân các nghi thức shaman cũng đã đòi hỏi việc hóa thân sang một giới tính khác (transvestism).

"Thầy cúng" là một ý hay, hay "thầy địa lý". Tất nhiên chúng ta chẳng bao giờ gặp một "cô địa lý" cả. Các cô ngoại cảm thì có. Riêng chữ "thầy" cũng đặc biệt, đặt nó vào tương quan giới tính là chưa đủ, vì chữ này còn mang thiên hướng tự ái và tự kỷ ám thị. Một cách lý giải là nó gắn với tiềm thức là "thầy" thì đi với "chùa". Gọi bằng "thầy" (ở trong chùa) là tôn lên một bậc cao trọng rồi, không phân biệt nam hay nữ.

Còn cách gọi "thầy" ở các dân tộc miền núi là một cách diễn giải sang tiếng Kinh rồi. Chưa có đủ data, không biết trong ngôn ngữ gốc có gọi là gì tương đương với "thầy" không.

Expand full comment